Tiểu sử Trưởng lão HT.Thích Viên Giác (1928-2019)

GNO - Trưởng lão Hòa thượng Thích Viên Giác, Ủy viên Ban Thường trực HĐCM GHPGVN; Chứng minh BTS GHPGVN TP.HCM; Chứng minh - cố vấn Ban Trị sự GHPGVN quận 7; Giám đốc Cơ sở nuôi dưỡng trẻ mồ côi Long Hoa; Giám đốc Phòng Chẩn trị từ thiện Y học dân tộc Long Hoa cổ tự; Nguyên Phó ban Trị sự kiêm Trưởng ban Tăng sự Thành hội Phật giáo TP.HCM; Nguyên Trưởng ban Kiểm soát Ban Trị sự Thành hội Phật giáo TP.HCM; Khai sơn, Trụ trì chùa Giác Huệ - quận 7; Trụ trì Long Hoa cổ tự - quận 7.

Trưởng lão HT.Thích Viên Giác (1928-2019)

Thân thế:

Trưởng lão HT.Thích Viên Giác, thế danh Huỳnh Văn Chà, sinh ngày 1-1-1928 (nhằm ngày 9-12-Đinh Mão) tại xã Tân Dương, huyện Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp. Hòa thượng là con thứ tư trong gia đình có bảy anh chị em. Thân phụ là cụ ông Huỳnh Văn Giáo (1894-1952); thân mẫu là cụ bà Huỳnh Thị Nhiêu (1900-1969). Gia đình thuộc hàng trung lưu theo nghề nông và nuôi tằm dệt vải.

Thời niên thiếu:

Xuất thân từ gia đình theo tư tưởng Nho giáo nên ngay từ nhỏ cậu bé Chà đã được thân phụ cho đi học chữ Hán với thầy Tư Phuông, một người học rộng biết nhiều thời bấy giờ, đồng thời học thêm nghề thuốc và từ năm 15 tuổi; sau đó làm tham gia bốc thuốc chữa bệnh miễn phí cho bà con nghèo trong xóm. Trong thời gian đó người thầy thuốc trẻ này cũng từng chữa bệnh cho các chiến sĩ cách mạng nên bị chính quyền thời bấy giờ bắt bớ đánh đập vì bị nghi ngờ giúp đỡ cho Việt Minh thời kháng Pháp.

Thời kỳ xuất gia - tu học:

Với bẩm tính thông minh và có lòng từ rộng lớn, nhân một lần đi chữa bệnh giúp dân nghèo tại huyện Châu Thành, tỉnh An Giang, năm 1942, người thầy thuốc trẻ Huỳnh Văn Chà đã có duyên lành được gặp Trưởng lão Hòa thượng Giác Quang, húy Tục Chơn, thuộc Thiền phái Lâm Tế dòng Trí Huệ đời thứ 40, khai sơn và trụ trì chùa Thất Bửu (còn gọi là chùa Phật Nhỏ hay chùa Sân Tiên), tọa lạc ở tổ 3, ấp Vồ Bà, xã An Hảo, huyện Tịnh Biên, tỉnh An Giang. Do lòng kính mộ vì từng nghe tới danh tiếng của vị Trưởng lão Hòa thượng này, người đã từ bỏ chức Giám đốc của một nhà máy đèn lớn nhất ở Nam Vang và nhiều hãng xưởng lớn tại các tỉnh miền Tây thời bấy giờ, để lại toàn bộ gia sản xuất gia tu hành sau khi giác ngộ được giáo lý vô thường, vô ngã của đạo Phật, nên người thanh niên này cảm mộ đức lành, phát tâm xuất gia với Trưởng lão Hòa thượng Giác Quang.

Sau khi trình bày ý nguyện và được sự đồng ý của song thân, người thầy thuốc 18 tuổi Huỳnh Văn Chà đã được Trưởng lão Hòa thương Giác Quang thâu nhận, thế phát xuất gia, rồi sau đó được Bổn sư gởi vào chùa Kim Huê (Sa Đéc, Đồng Tháp) học Luật tại đây suốt 5 năm liền.

Ngày 15-1-1950 (Canh Dần), được Bổn Sư cho đăng đàn thọ Sa-di giới tại Giới đàn chùa Kim Huê (xã Dương Hòa, quận Châu Thành, tỉnh Sa Đéc) do Hòa thượng Chánh Thành làm Hòa thương đường đầu.

Đến cuối năm đó, sau khi tham dự khóa đào tạo Luật tại chùa Kim Huê, được Bổn sư cho phép, ngài lên Sài Gòn tham học Phật pháp tại chùa Giác Ngộ.

Ngày 18-7-1951 (Tân Mão), ngài được tấn đàn thọ giới Cụ túc và Bồ-tát giới tại chùa Giác Ngộ (thôn Vườn Lài, vùng Ngã Bảy, tỉnh Chợ Lớn) do Hòa thượng Đạt Thanh làm Hòa thượng đường đầu.

Đại diện Ban Thường trực BTS GHPGVN TP.HCM khánh tuế Trưởng lão Hòa thượng - Ảnh: Bảo Toàn

Thời kỳ hành đạo:

Sau khi thọ giới Cụ túc, ngài nhập chúng tu học tại Phật học đường Nam Việt, chùa Ấn Quang do Hòa thượng Thích Thiện Hòa làm Giám đốc, Hòa thượng Thích Thiện Hoa làm Đốc giáo. Tại đây, Hòa thượng đảm nhiệm việc quản chúng suốt 8 năm.

Đến năm 1963, trong Pháp nạn của Phật giáo Việt Nam, ngài lui về ẩn tu tại chùa Kim Bửu, làng Tân Dương, huyện Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp.

Từ năm 1965 đến 1969, ngài đảm nhận vai trò trụ trì tổ đình Linh Sơn cổ tự, số 149 đường Cô Giang, phường Cầu Ông Lãnh, quận 1.

Năm 1971, được Phật tử cúng dường mảnh đất nhỏ tại làng Tân Thuận, huyện Nhà Bè, Hòa thượng đã nhận lời và về bồi đắp và bắt đầu xây dựng chùa Giác Huệ. Đến năm 1972 - 1973, chùa Giác Huệ xây dựng xong, ngài mở lớp dạy chữ Hán, hướng dẫn kinh, luật và bắt đầu tiếp Tăng độ chúng.

Sau ngày đất nước thống nhất - 1975, ngài bắt đầu tham gia công tác Phật sự với hàng loạt các chức vụ qua các thời kỳ: Phó ban Liên Phật giáo yêu nước (1975 - 1981), Phó Chánh Đại diện Phật giáo huyện Nhà Bè nhiệm kỳ I (1982 -1985); Chánh Đại diện Phật giáo huyện Nhà Bè  nhiệm kỳ II (1986 - 1989); Chánh Đại diện Phật giáo huyện Nhà Bè nhiệm kỳ III (1990 - 1993); Năm 1991, ngài được Trung ương Giáo hội tấn phong giáo phẩm Hòa thượng tại Đại hôi Đại biểu Phật giáo toàn quốc lần III.

Năm 1994-1997, Hòa thượng đảm nhiệm Chánh Đại diện Phật giáo huyện Nhà Bè nhiệm kỳ IV.

Năm 1995, ngài thành lập Trường Nuôi dạy trẻ mồ côi Long Hoa (nay là Cơ sở nuôi dưỡng trẻ mồ côi Long Hoa) tại Long Hoa cổ tự, hoạt động liên tục 24 năm qua.

Năm 1996, Hòa thượng được Ban Thường trực Ban Trị sự Thành hội Phật giáo TP.HCM bổ nhiệm làm trụ trì Long Hoa cổ tự, tọa lạc tại số 60/7, khu phố 1, xã Phú Mỹ, huyện Nhà Bè.

Ngày 1-4-1997, quận 7 được thành lập sau khi tách ra từ huyện Nhà Bè, Hòa thượng tiếp tục đảm đương chức vụ Chánh Đại diện Phật giáo quận 7.

Trưởng lão HT.Thích Đức Nghiệp bùi ngùi khi đến hộ niệm lễ nhập kim quan pháp lữ từ ái - Ảnh: Bảo Toàn

Trong năm 1997 - 2002, Hòa thượng là Ủy viên Ban Trị sự Thành hội Phật giáo TP.HCM, Chánh Đại diện Phật giáo quận 7 nhiệm kỳ V. Năm 2002 - 2007, ngài là Ủy viên Ban Trị sự kiêm Trưởng ban Kiểm soát Thành hội Phật giáo, Chánh Đại diện Phật giáo quận 7 nhiệm kỳ VI.

Năm 2003, Hòa thượng thành lập và làm Giám đốc Phòng Chẩn trị y học cổ truyền Long Hoa cổ tự và hoạt động đến nay hơn 15 năm.

Hòa thượng được Đại hội Đại biểu Phật giáo toàn quốc suy tôn làm Thành viên Hội đồng Chứng minh GHPGVN, Phó Trưởng ban Trị sự kiêm Trưởng ban Tăng sự Thành hội Phật giáo TP.HCM, Chứng minh - Cố vấn Ban Đại diện Phật giáo quận 7 nhiệm kỳ VII (2007 - 2012).

Liên tục hai nhiệm kỳ VIII (2012 - 2017) và IX (2017 - 2022), Hòa thượng được suy tôn Ủy viên Ban Thường trực Hội đồng Chứng minh GHPGVN, Chứng minh Ban Trị sự GHPGVN TP.HCM, Chứng minh – Cố vấn Ban Trị sự GHPGVN quận 7.

Trải qua thời gian hơn 60 năm hành đạo, Trưởng lão Hòa thượng đã luôn nêu cao tinh thần phụng sự Giáo hội, phục vụ chúng sanh, ngài thực hành hạnh đức từ bi theo tinh thần Bồ-tát hạnh bằng những việc làm thiết thực góp phần xây dựng Giáo hội Phật giáo Việt Nam nói chung, Phật giáo TP.HCM và Phật giáo Nhà Bè - quận 7 nói riêng bằng nhiều công tác Phật sự, nhất là mảng công tác từ thiện xã hội như: xây dựng hàng trăm ngôi nhà tình nghĩa, tình thương, nhiều cây cầu và các con đường tại các xã vùng sâu vùng xa, hàng trăm giếng khoan cho bà con nghèo tại các tỉnh miền Tây, cứu trợ hàng chục ngàn phần quà cho đồng bào lũ lụt miền Tây, các tỉnh miền Trung, miền Bắc, cứu trợ đồng bào nghèo tại các tỉnh thành trong cả nước, tặng quà cho người mù, khuyết tật, trẻ mồ côi, v.v…, tổ chức trao tặng hàng ngàn phần quà cho các cháu thiếu niên nhi đồng trong ngày Tết trung thu và năm học mới nhiều năm qua, phát hàng ngàn phần quà tình thương trong mỗi dịp lễ tiết và các ngày rằm lớn trong nhiều năm liền. Ngài điều hành việc nuôi dưỡng và chăm sóc các cháu mồ côi tại cơ sở nuôi dưỡng trẻ mồ côi Long Hoa với vai trò là giám đốc, chỉ đạo trong công tác khám chữa bệnh miễn phí cho bệnh nhân nghèo tại phòng chẩn trị từ thiện y học cổ truyền Long Hoa cổ tự.

Bên cạnh đó, Trưởng lão Hòa thượng cũng đã nêu cao tinh thần hoằng pháp lợi sinh, tổ chức nhiều khóa An cư kiết hạ cho chư Tăng – Ni trên khắp mọi miền đất nước tại các đạo tràng chùa Thiên Trúc (1993 -1994), chùa Bửu Quang (1995), Long Hoa cổ tự (1996, 2002 - 2019), tu viện Định Thành, chùa Phước Thiện trong địa bàn quận và động viên khuyến khích các tự viện duy trì phát triển các đạo tràng Bát quan trai, đạo tràng niệm Phật, hội từ thiện tại các tự viện…

Với những đóng góp to lớn trong các Phật sự, ngài đã được Trung ương Giáo hội, Ban Trị sự GHPGVN TP.HCM trao tặng nhiều Bằng Tuyên dương công đức trong suốt nhiều nhiệm kỳ.

Trưởng lão HT.Thích Trí Quảng đến viếng, tiễn biệt Trưởng lão HT.Thích Viên Giác - Ảnh: Bảo Toàn

Là một bậc thạch trụ tòng lâm, Hòa thượng được Giáo hội cung thỉnh vào các ngôi vị Yết-ma A-xà-lê, Giáo thọ A-xà-lê tại các Đại Giới đàn truyền giới tổ chức ở TP.HCM và các tỉnh thành khác.

Ngoài việc tích cực hoạt động Phật sự trong tinh thần “Phụng sự chúng sanh là thiết thực cúng dường chư Phật”, Hòa thượng còn dấn thân tham gia trong các công tác, phong trào tại địa phương, từng là Ủy viên Ủy can MTTQVN huyện Nhà Bè từ năm 1985 - 1996; Thành viên Ủy ban MTTQVN quận 7 từ năm 1997 - 2003…

Với những đóng góp tích cực, Hòa thượng đã được Chính phủ và Nhà nước cùng các ban, ngành tôn vinh với Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Huy chương Vì sự nghiệp Đại đoàn kết dân tộc do Ủy ban T.Ư MTTQVN, Bằng khen và giấy khen của Chủ tịch UBND TP.HCM và Chủ tịch UBND quận 7; Bằng khen và Giấy khen tuyên dương gương “Người tốt, việc tốt” cấp thành phố và cấp quận nhiều năm liền…

Những ngày cuối đời:

Hơn 90 năm hiện hữu cõi đời, 69 Hạ lạp, Hòa thượng đã cống hiến trọn đời mình cho Giáo hội và xã hội. Thân tứ đại lần hồi suy kiệt, nhưng tinh thần của Hòa thượng luôn minh mẫn, ý chí vẫn luôn kiên định sáng ngời. Ngài chính là bậc Bồ-tát hiện thân giữa dòng đời với công hạnh hoằng pháp lợi sanh không mệt mỏi.

Do niên cao lạp trưởng, Trưởng lão Hòa thượng đã an nhiên thu thần viên tịch vào lúc 18 giờ 45 phút ngày 19 tháng 9 năm Kỷ Hợi (nhằm ngày 17-10-2019) tại chùa Giác Huệ, trụ thế 93 năm, 69 hạ lạp.

Sự ra đi của Hòa thượng là một mất mát to lớn cho Giáo hội Phật giáo cả nước nói chung, cho Giáo hội Phật giáo TP.HCM cũng như Phật giáo quận 7 cùng môn phong pháp phái và môn đồ đệ tử nói riêng.

Phụng vì Từ Lâm Tế chánh tông tứ thập nhứt thế, khai kiến - trụ trì Giác Huệ tự, Long Hoa cổ tự trụ trì, húy thượng Bổn hạ Trí hiệu Viên Giác, Huỳnh công Trưởng lão Hòa thượng Giác linh.