Nhìn thẳng vào sự thật yếu kém để khắc phục

GN - Có một giai đoạn cách đây chưa lâu, Phật giáo (PG) Đồng Tháp là một trong những vấn đề được Trung ương Giáo hội (TƯGH) cũng như dư luận quan tâm nhất, bởi những xáo trộn và phân hóa nhân sự gay gắt. Trước thềm Đại hội đại biểu PG tỉnh Đồng Tháp, trong tinh thần cởi mở và thẳng thắn, HT.Thích Thiện Huệ, Trưởng BTS PG tỉnh đã có cuộc trò chuyện với PV Giác Ngộ về tình hình và hướng đi của PG Đồng Tháp.

Bạch Hòa thượng, ngay từ đầu nhiệm kỳ VI đã có nhiều bất ổn trong nội bộ lãnh đạo BTS THPG Đồng Tháp; với tình hình đó, BTS đã có những động thái nào nhằm ổn định hoạt động Phật sự?

- HT.Thích Thiện Huệ: Đó là thực tế đáng buồn mà TƯGH  đã biết và BTS cũng phải mạnh

dạn nhìn nhận để quyết tâm chấn chỉnh lại nhằm có thể đảm đương nhiệm vụ tăng sai mà TƯGH giao phó. Sự quản lý lỏng lẻo của cấp trên và sự thờ ơ bất hợp tác trong hoạt động Phật sự của một số thành viên BTS từ nhiệm kỳ V (2001-2005) đã để lại hậu quả nặng nề về nhân sự mà BTS nhiệm kỳ VI phải gánh vác. Tiếp nhận một thực tế còn nghèo nàn về nhân lực và tài lực, BTS THPG Đồng Tháp buổi giao thời phải “tận nhân lực” với tinh thần tùy duyên, tùy thuận, cơ bản là dựa vào sự tiếp sức đáng trân trọng của TƯGH, tăng cường nhân sự của Thường trực HĐTS về làm đầu tàu lãnh đạo nhằm tạm thời củng cố cho Phật giáo Đồng Tháp để từ đó có thể khởi động ổn định.

Ban Trị sự đã khắc phục những khó khăn, trì trệ tồn đọng như thế nào nhằm hướng đến đoàn kết, nhất trí cao trong công tác quản lý của BTS đối với Tăng Ni, Phật tử tỉnh Đồng Tháp?

- Một khi Tăng đoàn lãnh đạo chưa thật sự hòa hợp thì Phật sự sẽ khó tránh khỏi những khó khăn, trì trệ. Vì vậy, ngay sau Đại hội lần thứ VI, BTS đã tiến hành những biện pháp khắc phục những tồn đọng không hay từng bị dư luận dèm pha, phê phán. Tích cực vận động tu sửa các cơ sở tự viện hoang phế, xuống cấp, khôi phục lại các đạo tràng một thời ấm tình đạo vị, khuyến khích tôn tạo nhiều đạo tràng mới khang trang cho Phật tử tu học… Từng bước phục hồi sức mạnh Tăng đoàn bằng cách nỗ lực kết nối Tăng Ni, tạo sự đoàn kết, ôn hòa và cảm thông trong Tăng Ni.

Hiện nay, BTS THPG Đồng Tháp luôn động viên nhau bằng mọi cách cố gắng vun đắp tình huynh đệ đồng tu với tinh thần lục hòa, cộng trụ, lấy nhẫn nhịn làm cứu cánh để giải tỏa những bất đồng cũng như những định kiến hẹp hòi. Chú trọng chấn chỉnh oai nghi, lề lối giao tiếp của một số thành viên BTS. Bằng sự thành tâm, thành ý tất cả vì đạo pháp, tất cả vì Phật sự chung, BTS đã hàn gắn dần những trục trặc, bất ổn trong Tăng thân. Mặc dù không phải dễ dàng hồi phục nhưng từ nỗ lực đó, một số vị có lẽ vì đạo nghiệp chung, vì cảm nhận được tâm thành của lãnh đạo BTS nên đã buông bỏ những định kiến, vượt qua sự bất đồng, từng bước mở lòng, chung tay góp sức trong công tác Phật sự. Tuy chưa thật sự vững mạnh đúng với thực lực của một vùng đất có nhiều tiềm năng Tăng tài, nhưng các ban trực thuộc Tỉnh hội đã từng bước khởi động. Nguồn quỹ BTS hạn hẹp, hoạt động Phật sự của các ban chủ yếu tự túc với tinh thần như dân gian nói “liệu cơm gắp mắm”.

Chính vì vậy, các ban hầu như tê liệt, chỉ hoạt động vào các dịp Đại lễ Phật đản, Vu lan. BTS THPG Đồng Tháp đã nỗ lực vận động Phật tử, những thiện tri thức phát tâm hỗ trợ trong công tác Phật sự. Tuy chưa đạt hiệu quả cao nhưng ít ra đã có những chuyển biến tốt, hoạt động Phật sự đã được phục hồi và có một số thành tựu để lại dấu ấn trong đời sống sinh hoạt của Tăng Ni, đóng góp cho xã hội. Và đặc biệt, BTS đã tạo được uy tín, sự tin tưởng và nhờ đó Tăng Ni, Phật tử, huynh đệ trở nên đoàn kết, gắn bó với nhau hơn.

Chùa Bửu Quang, nơi đặt văn phòng BTS THPG Đồng Tháp - Ảnh: H.D

Với cương vị là Trưởng BTS THPG Đồng Tháp, hòa thượng đánh giá như thế nào về đặc điểm tình hình sinh hoạt tự viện của Phật giáo Đồng Tháp, công tác tổ chức Giáo hội trong nhiệm kỳ qua?

- Nhìn chung, sinh hoạt tự viện đi vào nề nếp ổn định, không có trường hợp vi phạm pháp luật Nhà nước và Hiến chương GH. Nhiều cơ sở có khả năng làm kinh tế, ổn định đời sống Tăng Ni. Nề nếp tu học nghiêm túc, sách tấn nhiều Phật tử có sẵn tín tâm tu tập. Song, một thực tế cần phải khắc phục để củng cố hòa hợp Tăng Ni, phát huy nội lực Phật giáo tỉnh nhà chính là các tự viện chưa có sự sẻ chia, tương trợ lẫn nhau, những việc làm tốt cho cộng đồng xã hội của các chùa cũng âm thầm riêng lẻ.

Công tác tổ chức GH từ các nhiệm kỳ trước đến nay cũng chưa được hoàn chỉnh. Bộ máy tổ chức phải nói là chưa ổn, các tiểu ban ngành chưa được củng cố do đó hoạt động chưa đồng bộ. Các vị trưởng, phó ban chưa nhiệt tình chủ động làm hết nhiệm vụ, chức năng của mình, chưa có kế hoạch hoạt động và quản lý sâu sát lãnh vực mình đảm trách. Mặt khác, trụ trì các tự viện còn nhận định vai trò, năng lực của GH một cách chủ quan, phiến diện nên chưa thật sự hợp tác. Từ cung cách hoạt động manh mún, riêng lẻ mà hiệu quả Phật sự không được tổng hợp và đánh giá chính xác. Đơn cử hoạt động từ thiện xã hội, con số báo cáo văn bản sẽ ít hơn nhiều so với việc làm thực tế. Tuy nhiên, qua một thời gian củng cố ngắn ngủi, hoạt động Phật sự của Tỉnh hội đã có dấu hiệu chuyển biến rõ nét. Nhờ sự hỗ trợ của chính quyền và TƯGH, nhiều tự viện được tu sửa, xây mới, bộ mặt văn phòng Tỉnh hội được đầu tư sửa chữa khang trang, nhiều đạo tràng mới trang nghiêm dành cho Phật tử về tu học.

Vấn đề cốt yếu nhất của Phật giáo Đồng Tháp hiện nay là nhân sự kế thừa, BTS THPG Đồng Tháp chuẩn bị đội ngũ nhân sự như thế nào khi Đại hội Phật giáo kỳ VII đang đến gần?

- Phật giáo Đồng Tháp muốn phát triển mạnh và đúng hướng phải có đội ngũ kế thừa được đa số Tăng Ni đồng tình ủng hộ. BTS xác định đó phải là những vị có năng lực, uy tín và đạo hạnh thông qua sự cộng tác nhiệt tình vì tương lai Phật giáo tỉnh nhà. Trong đó, tỷ lệ quân bình giữa ba thành phần theo cơ cấu cân bằng tổ chức bộ máy GH (lãnh đạo nòng cốt là những vị cao tuổi, uy tín, đạo hạnh chiếm 30%; 40% là thành phần trẻ, khỏe, thật sự có năng lực thừa hành; còn 30% là nhân sự gồm những vị giúp việc tiêu biểu như cư sĩ tại gia, thiện tri thức hộ pháp). Thành phần Ni giới, nữ  cư sĩ cũng được cơ cấu vào BTS chiếm tỉ lệ khoảng 30% bộ máy nhân sự.

Vấn đề trẻ hóa đội ngũ kế thừa, vấn đề kiêm nhiệm trong quản lý có được chư tôn đức lãnh đạo BTS chú tâm cải thiện, trong kế hoạch nhân sự cho nhiệm kỳ tới, bạch Hòa thượng?

- Trẻ hóa thì chúng tôi cố gắng sàng lọc hết tiềm lực nhân sự của mình, còn kiêm nhiệm thì phải sắp xếp cho phù hợp. Trước đây, do năng lực các thành viên BTS không đồng đều nên phải có sự kiêm nhiệm. Tuy nhiên, kiêm nhiệm phải đủ năng lực hoàn thành nhiệm vụ, còn ôm đồm mà trì trệ, bê bối thì không nên vì điều đó chỉ làm giảm hiệu quả công tác Phật sự, mất uy tín của GH.

Trên cơ sở dám nhìn thẳng vào sự thật yếu kém để nỗ lực khắc phục những hạn chế, chúng tôi xác định hướng đi đúng đắn nhất của Phật giáo tỉnh Đồng Tháp không có gì khác hơn là ổn định nhân sự, củng cố hòa hợp Tăng đoàn, quan tâm hỗ trợ cho các tự viện xây cất để Tăng Ni, Phật tử có nơi sinh hoạt, tu học. Đồng thời, BTS luôn quan sát, lắng nghe để phát hiện, đào tạo và luôn trân trọng Tăng tài. BTS THPG Đồng Tháp luôn tâm niệm, Phật sự viên thành bao giờ cũng phải dựa trên nền tảng một Tăng đoàn thật sự hòa hợp, đoàn kết và yêu thương.