Thăm ngôi chùa của những trẻ em “không gia đình”

Chiều 31-5-2010, trước ngày Tết Thiếu nhi, tôi có dịp đi cùng đoàn cán bộ, nhân viên Uỷ ban biên giới Quốc gia (Bộ Ngoại giao) tới thăm chùa Bồ Đề (Long Biên – Hà Nội). Sân chùa chiều hè những ngày này nắng hầm hập dù mấy hôm trước đã có mưa. Một tiếng ru hời bất chợt vang lên xen lẫn tiếng mõ khua “cốc cốc”: “Công cha như núi Thái Sơn/ Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra…”.

Những mảnh đời “không biết Tết thiếu nhi”

Dẫn khách đi về hướng có tiếng ru, sư thầy Thích Đàm Lan, trụ trì chùa Bồ Đề ngậm ngùi: “Ru thế, nhưng các cháu nào đã được hưởng công cha nghĩa mẹ. Chùa bây giờ có 98 cháu thì có đến 47 cháu là trẻ sơ sinh, đứa nhỏ nhất mới 4 ngày tuổi, đứa lớn nhất mới 3 năm tuổi. Hầu hết các em bị bố mẹ bỏ rơi hoặc được các bệnh viện ở Hà Nội gửi tới chùa; nhiều em bị HIV, bệnh não, bệnh hiểm nghèo… Có khi, cô gái trẻ là sinh viên năm thứ nhất mang con đến quỳ trước cửa chùa xin nhà chùa nuôi con hộ. Có lúc, 11 giờ đêm, nhà chùa sắp đi ngủ thì nghe tiếng trẻ khóc oe oe ngoài cổng. Có hôm, khách vãn chùa nườm nượp, vậy mà có ai đó bỏ trẻ con ở lại ngay giữa đám đông, nằm bơ vơ trên chiếu Phật… Trường hợp cháu bé gần đây nhất mới đến chùa 4 ngày cũng thật thương tâm. Mấy hôm trước Hà Nội nóng như đổ lửa, cháu bé bị bỏ trước sân chùa nóng như rang, để trong bọc quấn khăn… Các nhà sư mở ra mà không khỏi bàng hoàng. Cháu bé quá nhỏ, chỉ nặng chừng hơn 1 kg, chân tay teo tóp, người thì đỏ rực như con tôm luộc. Cạnh người cháu, có tới 10 ống xi-lanh đã bơm đầy thuốc. Nhìn thấy chiếc tã quấn có dòng chữ “Bệnh viện phụ sản Hà Nội”, các nhà sư gọi điện tới bệnh viện và biết được thân nhân của cháu. Thì ra cháu là con một bà mẹ trẻ nhiễm HIV mới sinh tại viện trước đó ít ngày, đã ra viện và bỏ đi. Cháu nhỏ quá, yếu quá, nhà chùa phải dùng ống hút sữa chua đổ từng chút sữa “li ti”. Giờ sức khoẻ cháu đã khá lên, đã o oe, cử động…

Đã 21 năm kể từ ngày đầu tiên sư thầy Thích Đàm Lan nhận đứa trẻ đầu tiên tới xin nương nhờ cửa Phật. Giờ chùa Bồ Đề đã trở thành ngôi chùa đặc biệt, ngôi chùa của những trẻ em “không gia đình”, trong đó rất nhiều trẻ em bệnh tật, hoàn cảnh éo le. Trẻ em về nương nhờ cửa Phật ngày càng đông mà khuôn viên chùa thì rất chật. Chúng tôi bước vào ngôi nhà nhỏ hai tầng, phòng nào cũng chật như nêm bởi đồ trẻ em, đồ ăn, đồ chơi, giường tầng… đan xen. Gian phòng chật nhất có tới 10 đứa trẻ sơ sinh nằm chen chúc trong 3-4m². Có lúc, trên một chiếc giường, 4 em bé sơ sinh nằm thiêm thiếp…

Không chỉ có trẻ em mà cả những phụ nữ lang thang, cơ nhỡ, những mảnh đời bất hạnh; các cụ già không nơi nương tựa cũng về đây xin được cưu mang. Chẳng còn cách nào khác là phải giúp họ bằng cách tạo việc làm cho họ… tự giúp nhau. Nhà chùa thuê chính những phụ nữ cơ nhỡ chăm sóc các cháu nhỏ, cứ một “mẹ” trông 2 em, trẻ sơ sinh trả công 1 triệu đồng một tháng, trẻ lớn hơn trả 600 nghìn đồng. Tiền thuê người bảo vệ 2 triệu đồng/tháng; thuê người nấu cơm 2 triệu đồng/ tháng. Tất cả đều trông nhờ vào sự hảo tâm của du khách thập phương.

Những “người mẹ” xây lòng nhân ái từ cay đắng

Từ năm 1989 đến nay, có rất nhiều trẻ em đã được chùa Bồ Đề cưu mang. Lớn lên, các em được đi học tại địa phương và nhiều em đã trưởng thành, xây dựng gia đình riêng. Có em trở thành thợ may ở Long Biên. Lại có em vào miền Nam rồi lấy chồng nước ngoài. Trước khi cưới, vợ chồng em ra chùa xin chùa bảo lãnh, làm thủ tục xuất ngoại. Anh chồng ngoại quốc đến thăm chùa ứa nước mắt cảm động khi thấy tình cảnh của vợ năm xưa, cứ nắm tay sư thầy không ngớt “Thank you” và hứa sẽ có ngày trở lại. Sư thầy Đàm Lan cho biết, 21 năm qua, thầy đã lưu giữ hàng trăm kỷ vật liên quan đến đời riêng của những đứa trẻ, mong ngày bố mẹ chúng quay về tìm con, nhưng chỉ có duy nhất 2 người về tìm lại con mình.

Chùa tĩnh lặng nhưng tình người không tĩnh lặng. Kiều Thu Hường,  em bé bị bỏ rơi từ những ngày đầu tiên nay đã trở thành chị, thành “mẹ” của những đứa trẻ mới về. Những phụ nữ cơ nhỡ, thân phận éo le về chùa nương nhờ cửa Phật cũng đều trở thành những người mẹ “tình nguyện”. “Lương” mà nhà chùa trả 600-1 triệu đồng thật ra chẳng đáng là bao mà họ gắn bó với nhau chính nhờ sợi dây tình người. Cứ 10 mét vuông kê ba giường, chỉ còn lại một lối đi nhỏ. Chị Nguyễn Thị Nga quê ở Thái Bình mới ngoài 30 tuổi nhưng nét mặt u uẩn một nỗi buồn sâu kín ngồi lặng lẽ. Phải đến khi đứa bé khóc thì chị mới giật mình và vẻ buồn biến mất, thoăn thoắt thay tã, pha sữa cho con. Mình chị chăm 3 đứa. Cạnh chị là rất nhiều phụ nữ khác. Cứ một võng, một giường là một “mẹ” và 2-3 đứa con thơ ốm yếu. Họ lặng lẽ sống trong một không gian rất hẹp, rất nóng và rất…buồn nữa.

Cô gái Dương Thị Đông, quê ở Bắc Giang, mới 26 tuổi nhưng đã vào chùa ở 5 năm, hẳn có nhiều chuyện buồn chôn giấu trong tim nhưng khi tôi hỏi chuyện, em chỉ say sưa kể về những đứa “con” của mình. Em chính là người dũng cảm, tình nguyện nhận chăm sóc nhiều trẻ em bị nhiễm HIV. “Ban đầu, em cũng sợ lắm, phải mua găng cao su về tắm cho các con. Khi mụn nhọn trong người các con vỡ ra hôi thối, em rất sợ. Nhưng dần dần, em đã quen và càng yêu thương các con. Em có thể tắm cho các con mà không cần dùng bao tay nữa sau khi được học tập biện pháp chăm sóc trẻ nhiễm HIV” – Đông tâm sự. Đông cũng chính là người tình nguyện chăm sóc em bé 4 ngày tuổi nhỏ nhất chùa hiện nay. Phụ giúp Đông, có thêm một người “mẹ” trẻ khác, cô bé Trương Thị Xuân, cũng là trẻ em được chùa nuôi từ nhỏ, nay đang học lớp 11.

Chuyện của những người khách

Đoàn khách mấy chục người đến chùa hôm nay, chẳng mang nhiều hoa quả, hương nhang như đi vãn chùa mỗi lần mà khệ nệ những mì tôm, chiếu trúc, cá khô, nước mắm… Toàn những thứ rất cần cho “ngôi chùa trẻ em”. Đồng chí Nguyễn Hồng Thao, Phó chủ nhiệm Uỷ ban Biên giới Quốc gia dẫn đầu đoàn xúc động nói với chúng tôi: “Là cơ quan công tác gắn với địa bàn biên giới, miền núi, hải đảo nhiều hơn ở thành phố, năm nào, Uỷ ban cũng cử các đoàn công tác tới thăm, động viên các cháu thiếu nhi miền núi nhưng đây là lần đầu tiên chúng tôi đến thăm chùa Bồ Đề. Khi chúng tôi đi đến các tỉnh miền núi, rất nhiều trẻ em nghèo khổ, không hề có “ngày Tết thiếu nhi” và ngay ở thành phố lớn, vẫn có nhiều trẻ em không được vui Tết thiếu nhi, cần được sự giúp đỡ cả về trước mắt và lâu dài”.

Chị Kiều Thị Hằng Phúc, Chủ tịch Công đoàn Uỷ ban Biên giới Quốc gia “bật mí”: Chúng tôi đã từng đưa con em mình đi nhiều khu du lịch, giải trí nhân Tết thiếu nhi. Lần này, đến với chùa Bồ Đề là một lần tiền trạm để tới đây, cả cơ quan sẽ tổ chức cho con em tất cả cán bộ, nhân viên tới thăm chùa. Để các con, các cháu hiểu biết nhiều hơn về xã hội, về những cảnh đời bất hạnh. Giáo dục cho các con, các em lòng nhân ái cũng quan trọng như cho chúng đi vui chơi, giải trí”.