Sang Lào đi chùa Việt

Độc nhất Phật Tích Linh Ứng tự

Vừa thực hiện xong khóa lễ tụng kinh niệm Phật vào cuối giờ chiều, sư thầy Thích Minh Quang, tri sự ngôi chùa lớn nhất của người Việt tại thủ đô Viêng Chăn chắp tay chào mọi người. Ngôi chùa đang được xây dựng lại còn khá ngổn ngang gạch vữa, vì thế thầy Quang đành phải dẫn chúng tôi vào nơi đón tiếp vừa mới được Tăng Ni, Phật tử dựng tạm ở góc chùa để tránh bụi và tiếng ồn.

Quả là một câu chuyện đặc biệt về sự hình thành của Phật Tích Linh Ứng tự qua lời kể của sư thầy Thích Minh Quang. Người có công xây dựng nên ngôi chùa này là Ni sư Diệu Thiện, sư thầy chủ trì ngôi chùa trong suốt từ năm 1960 đến 2003. 

“Tiền thân ngôi chùa hiện tại là một nghĩa trang của người Việt mình. Sau khi nghĩa trang bị phá bỏ, bà con người Việt lập nên một miếu nhỏ để nhang khói hằng ngày. Vào khoảng thập niên 60 của thế kỷ trước, miếu lại được nâng cấp thành một cái am, trước khi được Ni sư Diệu Thiện phát triển thành chùa” - thầy Quang kể.

Nhìn khu đất đang ngổn gạch vữa và khói bụi vốn là ngôi chùa chính vừa được dỡ bỏ để xây một ngôi chùa mới, thầy Quang thổ lộ với chúng tôi: “Gần 50 năm hình thành, chùa đã trải qua nhiều biến cố, nền móng, tường rào hỏng phải tu bổ nhiều lần. Lần này Ban trị sự chùa đã quyết tâm kêu gọi sự đóng góp của tín đồ Phật tử đang sinh sống tại đây để cất xây một ngôi chùa mới thay cho ngôi chùa cũ đã xuống cấp. Mặc dù kinh phí rất lớn, ước tính lên đến 250.000 USD, nhưng mới phát động mà bà con Phật tử đã hết lòng ủng hộ”. 

Có những điều đặc biệt mà thầy thầy Quang đã chỉ ra cho chúng tôi về Phật Tích Linh Ứng tự. Dù vẫn mang đậm nét truyền thống của chùa Việt như duy trì các ngày đại lễ Tết Nguyên đán, rằm tháng Giêng, rằm tháng 7, Vu lan... nhưng Phật Tích Linh Ứng tự vẫn có những nét riêng biệt rất dễ nhận ra. Bắt đầu từ kiến trúc, Phật Tích Linh Ứng tự không còn những nét của Phật giáo Đại thừa (Bắc tông) mà nó mang hình dáng của kiến trúc Tiểu thừa (Nam tông). 

Không giống như chùa Việt ở bên mình, ở đây, tín đồ Phật tử không chỉ bó hẹp trong số bà con Việt kiều đang sinh sống ở thủ đô Viêng Chăn và những vùng lân cận mà còn có cả tín đồ Phật tử người Thái, người Hoa và cả người Lào. 

“Tâm hướng về đất mẹ"

Hàng chục năm qua, bà con Việt Kiều không chỉ biết đến Ni sư Diệu Thiện là người có công lập nên Phật Tích Linh Ứng tự, mà họ con biết đến Ni sư như là một con người có tấm lòng hướng thiện, hết mình vì người nghèo, đất nước. “43 năm trị vì ngôi chùa, thầy đã đã dạy cho chúng tôi triết lý sống hướng thiện. Thầy đã mang đến niềm vui cho rất nhiều người vốn có hoàn cảnh khó khăn. Thầy cũng chính là cầu nối của bà con Phật tử ở nơi xa xôi này với bà con Phật tử trong nước và Giáo hội Phật giáo Việt Nam” - thầy thích Minh Quang kể về tấm gương và công lao của Ni sư Diệu Thiện.

Năm 2003, sau 43 năm trị sự ngôi chùa, Ni sư Diệu Thiện quy tịch. Cũng từ đó hai sư thầy Thích Minh Quang và Thích Minh Nguyệt thay Ni sư trị sự chùa. Thầy Quang và thầy Nguyệt vốn là người quê gốc tỉnh Nam Định, sang Lào hành đạo từ năm 1990. Cả hai thầy tâm sự với chúng tôi: “Tu đạo và hướng thiện là con đường mà chúng tôi đã chọn. Chúng tôi không chỉ biết nói bằng lời mà luôn làm tất cả tấm lòng của mình”.

Đó là điều mà chúng tôi không hề ngạc nhiên khi được biết cách Viêng Chăn khoảng một tiếng đồng hồ đi xe "túc túc", Phật Tích Linh Ứng tự có một trại dưỡng lão ở Noọng Vẹng. Thầy Quang giới thiệu, trại dưỡng lão của chùa là nơi chùa nhận chăm sóc, nuôi dưỡng các cụ gặp khó khăn, không nơi nương tựa. Hiện trại mới chỉ có vài cụ dưỡng lão ở đây, nhưng trong tương lai khi trại hoàn thiện hơn sẽ có nhiều cụ đến đây sinh sống những ngày cuối đời. 

Nhưng, điều ấn tượng nhất ở ngôi chùa đặc biệt này mà chúng tôi cảm nhận được, đó là tấm lòng vì đất nước của các sư thầy. Vốn xem mình là một chi nhánh của Giáo hội Phật giáo Việt Nam, suốt hàng chục năm qua Phật Tích Linh Ứng tự đã có những hành động thiết thực hướng về quê nhà.

Thầy Thích Minh Quang khẳng định: “Giữ gìn và phát huy tốt mối quan hệ với Giáo hội Phật giáo Việt Nam là trách nhiệm hàng đầu của chúng tôi. Vì thế cứ mỗi lần Giáo hội có cuộc họp nào quan trọng là nhà chùa chúng tôi cũng có sư thầy về dự. Ở đó chúng tôi chia sẻ, bày tỏ tâm tư, nguyện vọng của bà con Phật tử bên này”.

Với thầy Quang, từ năm 2000 đến nay, gần như năm nào thầy cũng về quê. Mới đây, tháng 11-2007 thầy đã dẫn một đoàn hơn 100 Tăng Ni, Phật tử ở Lào về TP. Hồ Chí Minh để giao lưu với giới Tăng Ni, Phật tử trong nước. Thầy Quang tâm đắc “những cuộc gặp như thế là rất cần thiết, giúp giới Tăng Ni, Phật tử ở Lào hiểu hơn về tình hình Phật giáo, đời sống nhân dân trong nước và ngược lại”.

Hướng về quê hương, thầy Quang không giấu được niềm vui trước sự đổi thay nhanh chóng của đất nước: "Tôi còn nhớ, khi tôi ra đi thì đất nước còn thiếu lương thực trầm trọng, nhưng bây giờ thì đất nước đã là nước xuất khẩu gạo hàng đầu, công nghiệp phát triển mạnh. Người dân không còn biết đói nữa mà họ đang nói chuyện làm giàu. Ở bên này, thi thoảng có dịp gặp giới doanh nhân người Việt, họ cũng thừa nhận đất nước mình phát triển nhanh, và rất ngoạn mục. Đấy cũng là tâm nguyện của bà con Phật giáo xa nhà!”.