Đừng lạm dụng hai chữ “phương tiện”!

GN - Nhìn cảnh tượng người ta chen lấn, giẫm đạp nhau để vào chùa làm lễ “dâng sao giải hạn” ở chùa Phúc Khánh (Hà Nội) tối 14 tháng Giêng vừa rồi và những cảnh chen lấn ở các lễ hội mà không khỏi ngao ngán!

"Dâng sao giải hạn" xâm thực vào một số chùa chiền - Ảnh: ĐVO

Cầu an đầu năm cho bản thân và gia đình là nhu cầu tâm linh chính đáng, cần tôn trọng, nhất là trong xã hội hiện nay. Cuộc sống vốn không có gì chắc chắn lại chồng chất thêm nhiều sự lo lắng vì đời sống kinh tế quá bấp bênh, con người càng ngày càng có nhiều nỗi lo sợ hơn. Để yên tâm, và theo niềm tin “lan truyền” từ người này qua người khác, từ đời này sang đời sau, người ta tìm đến các chùa để làm lễ cầu an, dâng sao giải hạn…

Cũng chưa bao giờ một số chùa lại lạm dụng giáo lý “tùy thuận chúng sinh” như hiện nay. Trước nhiều phản ánh của dư luận, những thắc mắc của bạn đọc là Phật tử, phóng viên Giác Ngộ đã thực tế nhiều chùa cả ba miền Bắc, Trung, Nam và nhận thấy điều đáng buồn là một số chùa đã bày biện việc tổ chức lễ “dâng sao giải hạn” (vốn không phù hợp với giáo lý Nhân quả, Nghiệp báo mà Đức Phật đã dạy) một cách công khai bằng các bảng niêm yết “cách tính sao”, “thời khóa các lễ dâng sao giải hạn”… Một số phản ánh cho biết các hoạt động này có thu phí dưới dạng “phiếu công đức”.

Tùy duyên để thức tỉnh con người theo tinh thần từ bi và trí tuệ là điều đúng. Nhưng “phương tiện” đến mức làm cho nhiều người rơi vào “thiên la địa võng” của thế giới mệnh danh là “tâm linh” mơ mơ hồ hồ, hiểu sai về Phật giáo thì đó là sự lạm dụng giáo lý này một cách thái quá.

Báo chí đã phản ánh sự ta thán của nhiều người. “Giải hạn” nhưng nạn vẫn cứ đến, nửa tin nửa ngờ vào những điều mà mình không thể nhận thức, biết được. Nhưng không đi “dâng sao giải hạn” thì lòng cảm thấy… không an! Để có được một cảm giác “bình an” cho bản thân và gia đình mình như thế, nên người ta sẵn sàng xô đẩy, chen lấn, nhịn đói, chịu rét để tranh một chỗ ngồi ở nơi mà người ta cũng nghe “đồn” là… thiêng liêng!

Hàng ngàn lượt người đã đến đăng ký như thể cảnh tượng mua bán bên ngoài thế tục, không một lời dẫn giải khuyến tấn sự ý thức trách nhiệm với suy nghĩ, lời nói và hành vi của mỗi cá nhân, làm việc phước đức, cải thiện nghiệp xấu, hướng đến nhân cách tương đối giữa đời sống này. “Dâng sao giải hạn”, cuối cùng cũng chỉ là cầu sự bình an. Đó là nhu cầu có thật (nếu không muốn nói là rất nhiều) nhưng nhà chùa không thể đáp ứng tâm lý ấy bằng cách “phương tiện” một chiều như thế.

Giá mà các chùa “phương tiện” số đông với nhu cầu cầu an kiểu đó, tổ chức các buổi thuyết giảng, phần nào thức tỉnh con người, hướng dẫn họ dần dần có nhận thức đúng hơn, phù hợp với quan điểm Phật giáo, gần gũi với đức tin theo Chánh pháp và đời sống hiện đại. Đồng thời qua đó, hướng dẫn con người điều chỉnh hành vi, có những ứng xử phù hợp nơi chốn tôn nghiêm cũng như trong đời sống hàng ngày bằng các tài liệu Phật pháp nhỏ, dễ đọc, dễ hiểu…

Được biết, đây không phải là điều mới mẻ, mà đã được thực hiện từ lâu, từ thời kỳ chấn hưng Phật giáo, đặc biệt là qua các bậc danh tăng ở miền Bắc như các ngài Tố Liên, Trí Hải, Thiều Chửu ở những năm giữa thế kỷ XX… Và đây cũng không phải là điều “hão huyền” ở hiện tại, vì một số chùa đã kiên nhẫn thực hiện, bước đầu đã có dấu hiệu rất tốt, điều chỉnh hành vi do bắt chước của người dân đến chùa lễ Phật, cầu nguyện, đặc biệt là trong các ngày trọng lễ như Tết, rằm tháng Giêng, rằm tháng Bảy.

Xin hãy vận dụng đúng nghĩa thâm diệu của giáo lý “phương tiện”, và xin đừng lạm dụng hai chữ này!

>> Dâng sao giải hạn