"Khi đến Thái Lan bạn không thể không đến thăm thành cổ Ayuthaya, nơi một thời từng là kinh đô hoa lệ của đất nước này".
Điểm đến đầu tiên mà du khách thường hướng tới là công viên lịch sử Ayuthaya, chiếm tới một nửa diện tích của thành phố và cũng chính là khu di tích Hoàng thành xưa. Từ năm 1981, địa điểm này đã được UNESCO công nhận là di sản văn hoá thế giới. Mặc dù giờ đây chỉ còn là các phế tích nhưng những kiến trúc còn sót lại từ 5-6 thế kỷ trước cho đến nay vẫn còn làm bao du khách phải sững sờ kinh ngạc trước sự hoành tráng của nó.
Ngôi chùa Yai Chai Mongkhon có ngọn tháp cao tới 60 m được một trong những vị vua vĩ đại nhất của Thái Lan - vua Naresuan - cho xây dựng vào năm 1592 đến nay vẫn còn đứng sừng sững, như một minh chứng cho thời kỳ lịch sử huy hoàng của cố đô Ayuthaya. Ngôi chùa ấy cũng là nơi đã chứng kiến biết bao sự kiện quan trọng trong lịch sử của vương quốc này, nhất là những trận đánh ác liệt giữa quân Ayuthaya với quân Miến Điện.
Trải qua hơn 30 triều đại các vua nên ở Ayuthaya các chùa chiền, đền miếu còn lại rất nhiều. Tuy nhiên, hầu hết đền thờ đều chỉ còn sót lại nền, vài bức tường bao quanh, tượng phật ngồi khắp nơi tạo thành những vòng cung trong đền, những toà tháp cao với bậc thang thẳng đứng với 4 cửa trổ từ 4 phía.
Chùa Wat Maha That (chữ Wat trong tiếng Thái có nghĩa là chùa hoặc đền), được xây dựng từ thế kỷ thứ 13, giờ đã hoang tàn với các tòa tháp đổ xô nghiêng, tường thành vụn vỡ. Hầu hết tượng làm bằng đá khối, được xếp chồng lên nhau, các tư thế thiền đẹp, mềm mại và thanh thoát, nhưng tất cả bức tượng đều không còn nguyên vẹn. Bức thì bị mất đầu, bức thì mất nửa thân người, hoặc có bức tượng chỉ còn 3 mảnh đá ghép lại với nhau…
Chùa Wat Maha That còn nổi tiếng bởi bức tượng Phật nằm trong rễ cây. Truyền thuyết kể lại rằng trong cuộc chiến tranh giữa Thái Lan và Miễn Điện, phần đầu Phật đã rơi xuống gốc cây, thời gian trôi qua, những chiếc rễ cây mọc ra ôm lấy bức tượng đầu Phật tạo nên một bức tranh tuyệt đẹp. Gương mặt Phật đã trở thành một phần của gốc cây và dù trải qua biết bao thăng trầm và thời gian, trên gương mặt ấy vẫn luôn giữ được nét từ bi, siêu thoát với ánh nhìn nhân ái, độ lượng…
Đến Ayuthaya, du khách không thể không chiêm ngưỡng bức tượng Phật nằm rất lớn, dài tới 37 m, cao 8 m có tên là Phra Bhuddhasaiyart. Đầu Phật gối lên một bông sen còn gương mặt thanh thản quay về hướng Đông. Toàn thân bức tượng được phủ một tấm vải màu vàng rực rỡ dưới ánh nắng.
Nếu như còn thời gian, du khách cũng không nên bỏ qua tiết mục xiếc voi trong công viên Ayuthaya. Những chú voi đã được thuần hoá rất dễ mến và thân thiện sẽ khiến cho du khách nở những tràng cười sảng khoái và tạm quên đi cái nắng nóng oi ả bên ngoài.
Rời công viên Lịch sử, du khách sẽ đến thăm Bang Pa-in, một hòn đảo xinh đẹp và là Cung điện mùa hè. Cung điện này được xây dựng từ thời vua Chulalongkorn vào năm 1876, là một khuôn viên rất rộng lớn và được xây dựng trên việc tổng hợp nhiều nền văn hoá Đông – Tây khác nhau. Bên cạnh những công trình mang đậm nét văn hoá Thái, chúng ta có thể bắt gặp ở đây những công trình kiến trúc mang dáng dấp của Italia, của Campuchia, của Trung Quốc và nhiều nền văn hoá khác trên thế giới. Tất cả hoà quyện với nhau tạo thành một quần thể kiến trúc vừa lộng lẫy, tráng lệ mà vẫn giữ được những nét nên thơ và thanh bình…
Đã gần 300 năm qua đi kể từ khi Ayuthaya bị tàn phá, cố đô của Thái Lan ngày đó giờ chỉ còn là những đống phế tích đổ nát. Đứng trước những bức tường thành rêu phong nhuốm màu thời gian, du khách không khỏi chút ngậm ngùi tiếc nhớ về thời kỳ thịnh vượng của một đế chế oai hùng khi xưa.