Lòng từ của thú

Hình ảnh xúc động

Dorothy, một con tinh tinh cái, hơn 40 tuổi, đã chết vì sung huyết trong tim. Dorothy sống 8 năm tại Trung tâm Cứu nguy Tinh tinh Sanaga-Yong tại Cameroon . Trung tâm này nuôi nấng và phục hồi sức khỏe cho những tinh tinh nạn nhân bị mất môi trường sống và nạn nhân của các vụ mua bán thịt thú rừng bất hợp pháp ở châu Phi.

Szczupider là tình nguyện viên của Trung tâm đã nói với tôi: “Sự có mặt của Dorothy, rồi sự mất mát này rõ ràng đã gây tiếng vang cho cả nhóm”. Ban quản lý Sanaga-Yong quyết định để cho gia đình tinh tinh của Dorothy được chứng kiến sự chôn cất, để chúng có thể hiểu, trong khả năng của chúng, rằng Dorothy sẽ không bao giờ trở lại. Một số tinh tinh đã biểu lộ sự hung hãn, số khác cứ kêu lên trong thất vọng. Nhưng có lẽ một phản ứng gây ấn tượng sâu sắc nhất là một sự im lặng. Nếu một người hiểu tinh tinh, họ biết rằng tinh tinh không phải là những sinh vật vốn dĩ im lặng.

Mọi người vô cùng xúc động khi nhìn thấy cả gia đình Dorothy sắp hàng xem thi thể của nó – vốn là một phần trong tập thế đó - giờ đây đang đi ngang qua chúng. Giống hệt như những đám tang của con người vậy.

Đức Phật dạy chúng ta rằng, cõi người có được cơ hội tốt nhất để ý thức tự do, thoát khỏi đau khổ và chịu sự luân hồi, tái sanh, và cõi thú là một nơi rất khủng khiếp. Thật vậy, chúng ta có thể quan sát vương quốc loài thú. Nơi đó là sự thô bạo, ác nghiệt và hung dữ. Không may là có nhiều người nghĩ rằng loài thú “không thể nói” và bắt đầu lợi dụng chúng.

Con người làm như thế là liều lĩnh, vì loài thú được cài vào trong AND của chúng ta nếu bạn tin vào Thuyết Tiến Hóa. Còn theo quan điểm Phật giáo, dĩ nhiên tất cả chúng ta đều phụ thuộc lẫn nhau, dù có tiến hóa hay không. Những phân tử hình thành nên cơ thể của chúng ta pha trộn với những phân tử tạo nên bầu không khí chúng ta thở, trộn lẫn với những phân tử hình thành nên những con người khác, những con thú, hay tảng đá, dòng nước v.v…. Tuy chúng ta không thể nhận biết được sự liên kết đó bằng mắt thường, nhưng nếu chúng ta quan sát kỹ với con mắt chánh niệm thì sẽ thấy mạng liên kết ấy đang chiếu sáng rực trước mắt chúng ta, rất đẹp và rất chắc chắn.

Những con tinh tinh này có thể không biết Phật pháp là gì, nhưng chúng biết yêu thương và cảm thông. Người mẹ nào của tất cả muôn loài lại không ràng buộc với con mình bằng sự lo lắng và chăm sóc?

Sự im lặng dường như không có gì đặc biệt của những tinh tinh này là một cái gì đó một chúng sinh sẽ không biểu lộ ra nếu như chúng sinh ấy chưa bao giờ bị đau khổ. Chúng ta biết rằng tinh tinh có khả năng biểu lộ sự tôn trọng bằng cách xếp theo vai vế trong gia đình. Sự tôn trọng được thể hiện đối với những con tinh tinh đực mạnh mẽ và nhiều kinh nghiệm cũng như con tinh tinh cái giỏi nhất.

Vì vậy chúng có thể không biết cách tự giải thoát khỏi đau khổ, nhưng chúng xứng đáng được tôn trọng và được sống một cuộc sống mà ta mong mỏi các thế hệ sau này của chúng ta cũng được sống như vậy.

Đức Phật không đặt ra nguyên tắc bắt buộc Phật tử phải ăn chay dựa vào khí hậu và tình trạng sức khỏe của từng người. Chúng ta có thể không ăn thịt và không giết thịt, nhưng chúng ta phải luôn đấu tranh bằng lời nói. Sẽ không đúng nếu ta phê phán người này hay kết tội người kia đã làm điều này, không làm điều kia. 

Hơn nữa, con người có thể rất từ bi, biết thương yêu và chăm sóc loài vật, dù có ăn chay hay không. Nhưng đối với một số người, ăn chay rất lợi ích và đáng làm, để có thể  hiểu được rằng lòng từ bi chính là quyền lợi của vũ trụ.