Hội nghị thượng đỉnh Phật giáo thế giới lần thứ 5

Lãnh đạo các quốc gia gồm có thái thượng hoàng Norodom Sihanouk và mẫu hậu Norodom Monineath Sihanouk, thủ tướng Tích-lan Ratnasiri Wickramanayaka, vua vương quốc Tooro - Uganda, Oyo Nyimba Kabamba Iguru Rukidi IV, mẫu hậu Best Kemigisa Akiiki và các thành viên hoàng gia, thủ tướng Uganda W.R. Nyakatura, cựu tổng thống Mông Cổ Natsagiin Bagabandi và phu nhân, cựu thủ tướng Malaysia Mahathir bin Mohammad và phu nhân, cựu thủ tướng Lào Sisavath Keobounphanh, công chúa Bhutan Ashi Dechan Wangchuck; phó thủ tướng kiêm bộ trưởng Hoàng gia Cambodia Kong Som Ol.

Ngoài ra còn có các bộ trưởng Tín ngưỡng và Tôn giáo Cambodia Khun Haing, bộ trưởng bộ giáo dục Lào Somkot Mangnomek, bộ trưởng giao thông Malaysia Datuk Ong Tee Keat, Bộ trưởng tôn giáo Tích Lan Pandu Bandaranaike, bộ trưởng bộ Giáo dục, cố vấn tổng thống và thủ tướng Tích Lan, cố vấn chủ tịch quốc hội Thái lan Montri Tantavirat, bộ trưởng Tư pháp Uganda Rukidi-Mpuga Esp, trưởng ban tôn giáo chính phủ Việt Nam Nguyễn Thế Doanh và nhiều viên chức chính phủ của các quốc gia thành viên.

Về cấp đại sứ các quốc gia tại Nhật Bản có đại sứ Bangladesh, Cambodia, Ấn-độ, Lào, Mông Cổ, Nepal, Tích-lan, Thái Lan, Uganda và đại sứ Việt Nam Nguyễn Phú Bình.

Đoàn GHPGVN do HT. Thích Chơn Thiện Phó chủ tịch thường trực HĐTS làm trưởng đoàn. Đi cùng đoàn còn có HT. Thích Giác Toàn, HT. Thích Giác Quang, TT. Thích Bảo Nghiêm, GS. Lê Mạnh Thát, ĐĐ. Thích Đức Thiện, CS. Trần Tuấn Mẫn và ĐĐ Thích Nhật Từ. Đoàn chính phủ do ông Nguyễn Thế Doanh làm trưởng đoàn. Đi cùng đoàn còn có đại diện văn phòng chính phủ, bộ ngoại giao, vụ Phật giáo, vụ quan hệ quốc tế thuộc Ban tôn giáo Chính phủ.

Mục đích của Hội nghị thượng đỉnh Phật giáo thế giới lần này là nhằm tìm giải pháp Phật giáo cho các vấn nạn toàn cầu và quốc gia, cầu nguyện thế giới hoà bình và phát triển bền vững, tái khẳng định sứ mệnh hoà hợp, đoàn kết các trường phái và tông môn Phật giáo thế giới, chia sẻ những kinh nghiệm nhập thế của Phật giáo trong thời hiện đại và phát triển dân số Phật tử ở các châu lục, đặc biệt là châu Phi, châu Mỹ và châu Âu.

Trong bài thuyết trình chính, HT. TS. Kyuse Enshinjoh, Chủ tịch sáng lập Thượng đỉnh Phật giáo, đã tha thiết kêu gọi: “ Vương đường của Phật giáo thế giới được xây dựng như trung tâm tâm linh thế giới cho hơn 370 triệu tín đồ Phật giáo khắp năm châu bái viếng và tu học. Đã đến lúc tất cả chúng ta, những nhà lãnh đạo Phật giáo thế giới, nối kết tâm lực phá vỡ các rào cản trong các truyền thống, nhằm mang lại hòa bình đích thực cho tất cả chúng sinh. Hãy đứng dậy cùng nhau, với mục đích tạo nên sự kết tập Phật giáo trong thế kỷ 21, nỗ lực hoàn thành sứ mệnh được Phật truyền trao cho tất cả chúng ta.”

Lãnh đạo Phật giáo thuộc 33 nước thành viên và lãnh đạo của chính phủ đã lần lượt chia sẻ mối quan tâm của mình về các vấn đề xã hội mà sự đóng góp của Phật giáo được xem là nhu cần bức thiết, không thể thiếu. Đại diện GHPGVN, HT. Thích Chơn Thiện kêu gọi nâng cao thẩm quyền của Thượng đỉnh Phật giáo thế giới để đảm bảo tính hiệu quả trong các hoạt động Phật sự của Thượng đỉnh, bên cạnh các hoạt động hoằng pháp theo phong cách hiện đại hoá, đáp ứng nhu cầu đa dạng của nhân loại.

Trong bài phát biểu của mình, GS. Lê Mạnh Thát đề nghị cần thành lập tổ chức Phật giáo thế giới để giám sát và ứng dụng tinh thần của thông cáo chung của Thượng đỉnh tại 33 quốc gia thành viên và những nơi có sự hiện diện của PG. Theo giáo sư, mỗi quốc gia cần thành lập một tổ chức Phật giáo “mẹ” đại diện các trường phái Phật giáo trong nước, nhằm khẳng định tiếng nói chung nhất của Phật giáo trong từng quốc gia và các vùng lãnh thổ. Đồng thời phải quan tâm đào tạo các kỷ năng hiện đại để các nhà truyền giáo Phật giáo có thể sử dụng các dữ liệu văn hóa, văn học, kiến trúc và nghệ thuật quốc gia trong việc truyền bá đạo Phật hiệu quả hơn.

Mặc dù các lãnh đạo Phật giáo ở 33 quốc gia chưa thống nhất trong việc hình thành một tổ chức hành chánh quốc tế, điều hành các Phật sự toàn cầu như Thiên chúa giáo, tại Hội nghị thượng đỉnh PG lần này, tất cả đang hướng về mục đích đó trong tương lai gần, với ý thức rõ rằng việc thiết chế hóa hành chính Phật giáo trong cơ chế quản trị quốc gia và toàn cầu sẽ làm cho đạo Phật phát triển vững mạnh hơn, phục vụ được nhiều người hơn và kết quả dấn thân sẽ cao hơn.

KHÁNH THÀNH VƯƠNG ĐƯỜNG PHẬT GIÁO

Bắt đầu chuỗi các sự kiện trọng đại của Hội nghị thượng đỉnh Phật giáo thế giới là lễ khánh thành Vương đường Phật giáo, diễn ra vào ngày 1-11-08. Đến tham dự lễ khánh thành về phía các tổ chức Phật giáo thế giới gồm có vị tăng thống, chủ tịch Giáo hội và lãnh đạo Phật giáo của 33 nước thành viên.

Vương đường đạt kỷ lục Guinness này là công trình kiến trúc vĩ đại, được xây dựng trong vòng 7 năm, với sự đóng góp của 3 triệu 500 ngàn nghệ nhân của Trung Quốc, Triều Tiên và Nhật Bản. Với quần thể kiến trúc gồm nhiều tòa và đường trải dài trên diện tích gần 50 mẫu, bao bọc bởi núi đẹp, Vương đường này thể hiện được sự hài hoà giữa nét kiến trúc vương điện cổ xưa và phong cách hiện đại. Vương đường được xây dựng trong mãnh đất bao bọc bởi dãi núi 8 ngọn như hoa sen, mà người dân địa phương thường gọi là “ thung lũng rắn” vì sự hiện hữu quá nhiều của loài bò sát này.

Ngoài các điện thờ, trung tâm của Vương đường Phật giáo là tòa kiến trúc tam gian, chính giữa là Chính điện nguy nga lộng lẫy, có trên 100 bức phù điêu bằng gồm quý với những hoa văn và hoạ tiết đặc sắc, toà bên trái thờ các đức Phật theo phong cách kiến trúc của các quốc gia thành viên và toà bên phải thờ đại tạng kinh của các quốc gia Phật giáo.

Tiếng niệm Phật trầm hùng đã ngân vang, chuông bát-nhã thúc giục liên hồi, lễ sái tịnh và tụng kinh khai vương đường đã diễn ra trong không khí trang nghiêm với ba nghi thức Pali, Mật tông và Đại thừa Nhật Bản, đánh dấu sự vương dậy của nền văn minh tâm linh Phật giáo ở thế kỷ 21.

Trong bài phát biểu khai mạc, Hoà thượng giáo phẩm Niệm Phật tông Shinkai Kori khẳng định rằng vương đường này được xây dựng làm trung tâm Phật giáo thế giới, có tầm vóc hoạt động theo dự kiến như Vatican của Thiên chúa giáo và Mecca của Hồi giáo.

KHÁNH THÀNH TRUNG TÂM HỘI THẢO PHẬT GIÁO QUỐC TẾ

Trung tâm Hội thảo Phật giáo quốc tế mang tên thái thượng hoàng Norodom Sihanouk của Cambodia đã được khánh thành vào chiều ngày 1-11-08, một mặt tán dương tấm gương Phật tử của đức vua trong việc quản trị quốc gia theo tinh thần Chuyển Luân Thánh Vương, mặt khác, thiết lập nhịp cầu hoằng pháp của các lãnh tụ Phật giáo trên khắp thế giới, cùng chia sẻ kinh nghiệm, cũng như những khó khăn và thuận lợi trong sứ mệnh giới thiệu chân lý Phật pháp đến với nhân loại.

Thái thượng hoàng Norodom Sihanouk chia sẻ nỗi xúc động: “Vương quốc Cambodia là nước Phật giáo từ nền tảng. Văn hoá Khmer và kho tàng di sản vương triều Khmer cũng chính là văn minh Phật giáo. Các tiên đế của đất nước và và tôi đã sống theo nguyên lý Phật giáo. Khi nhìn lại 86 năm sống trên cõi đời này, tôi có thể nói từ đáy lòng mình rằng tôi rất hạnh phúc được làm một Phật tử. Tôi tiếp tục mong mỏi được sống theo lời Phật trong quãng đời còn lại của mình.” Theo ông, nhờ quản trị quốc gia theo tinh thần Phật giáo, vương quốc Cambodia đã đạt được sự hoà giải dân tộc và sự vững mạnh, hoà bình và hoà hợp.

LỄ ĐỘNG THỔ XÂY DỰNG ĐẠI HỌC NALANDA

Gắn liền với hội nghị thượng đỉnh Phật giáo thế giới, nổi bật là lễ động thổ xây dựng trường đại học Phật giáo Nalanda, theo mô hình và nội dung của trường đại học Phật giáo đầu tiên trên thế giới. Trong tương lai gần, trường đại học này là viện giáo dục Phật giáo quốc tế, nhằm truyền trao kiến thức Phật pháp theo phương pháp luận hiện đại, hài hòa với truyền thống của Phật giáo Nam tông, Bắc tông và Kim cang thừa.

Trong thời cổ đại, đại học Nalanda của Phật giáo Ấn-độ là trường đại học lớn nhất thế giới, đã từng đào tạo hằng nghìn nhân sĩ Phật giáo về các lãnh vực truyền thống và nhập thế của Phật giáo.

Trong tương lai, trường đại học này sẽ là nơi đào tạo và cung cấp nhân tài hoằng pháp Phật giáo khắp toàn cầu, nhằm đáp ứng nhu cầu tu học của nhân loại trong thế kỷ 21.

HỘI NGHỊ THƯỢNG ĐỈNH PHẬT GIÁO TẠI VIỆT NAM

Với sự nối kết tại Đại lễ Phật đản Liên Hợp Quốc 2008 tại Hà Nội vừa qua, thay mặt chính phủ, Thủ tướng Phạm Gia Khiêm và GS Lê Mạnh Thát đã có buổi làm việc với Thượng tọa tổng thư ký Hội nghị Thượng đỉnh Phật giáo Fujikura và đã chính thức gửi công hàm đề nghị Hòa thượng Tiến sĩ Kyuse Enshinjoh, chủ tịch Hội nghị Thượng đỉnh Phật giáo, ủng hộ Việt Nam làm nước đăng cai tổ chức Thượng đỉnh PG năm 2010 nhằm chào mừng kỷ niệm 1000 năm Thăng Long.

Sau khi Thượng tọa Tổng thư ký Fujikura báo cáo tổng kết các hoạt động chính của Thượng đỉnh, trong lễ bế mạc, ông Trưởng ban TGCP Nguyễn Thế Doanh, đại sứ Việt Nam tại Nhật Bản Nguyễn Phú Bình và Hòa thượng Thích Chơn Thiện đã thay mặt chính phủ VN và GHPGVN tiếp nhận đăng cai Thượng đỉnh Phật giáo thế giới lần thứ 6 tại Hà Nội. Những tràng vỗ tay liên hồi đã kéo dài gần 3 phút, khi chủ tịch tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Phật giáo tuyên bố Thượng đỉnh Phật giáo lần 6 sẽ được tổ chức tại Việt Nam, để lại những ấn tượng tốt đẹp về đất nước và Phật giáo Việt Nam.

TUYÊN BỐ CHUNG

Sau một thập niên thành lập, Hội nghị Thượng đỉnh Phật giáo thế giới đã đạt được mục đích đoàn kết các giáo hội Phật giáo trên thế giới cho mục đích hoằng truyền Phật pháp, mang lại lợi lạc cho chúng sinh, tại Thượng đỉnh lần này, lãnh đạo Phật giáo tại 33 quốc gia thành viên đã nhất trí thông qua nghị quyết gồm các nội dung chính:

a) Thượng đỉnh Phật giáo là sứ mệnh hoằng pháp trong thời hiện đại, nhằm phục hưng và truyền bá Phật giáo hữu hiệu hơn.

b) Giá trị chân lý trong các truyền thống Phật giáo là nền tảng tâm linh cần thiết cho các quốc gia và con người nói chung, nhưng việc cống hiến chúng đến mọi người đòi hỏi trí tuệ phương tiện trong sự thích nghi và hiện đại hóa.

c) Khích lệ hành trì tâm linh như con đường chuyển hóa nỗi khổ niềm đau, xây dựng một niết-bàn tại thế.

d) Xây dựng các trung tâm giáo dục Phật giáo là nền tảng cần thiết để Phật giáo được phổ biến rộng rãi, sâu sắc và hiệu quả hơn.

CẦU NGUYỆN HÒA BÌNH THẾ GIỚI

Sau lễ bế mạc Thượng đỉnh Phật giáo, từ ngày 6-9 tháng 11 năm 2008, lãnh đạo Phật giáo tại 33 quốc gia đã lên tàu Venus Cruise rời cảng Kobe đến Hiroshima và Nagasaki làm lễ cầu nguyện hòa bình thế giới, đánh dấu kỷ nguyên mới của văn minh tâm linh, xóa bỏ hận thù, chuyển hóa xung đột, kêu gọi hòa bình và thiết lập tình hữu nghị giữa con người với con người. Thế chiến thứ nhất đã cướp đi mạng sống của 26 triệu người. Thế chiến thứ hai đã tạo ra cảnh sinh ly tử biệt đối với 53 triệu người vô tội. Nhật là một trong ba quốc gia (hai nước còn lại là Đức và Ý) đã tạo ra sự tang thương trong thế chiến này.

Lễ cầu nguyện hòa bình gồm có hai phần. Phần cầu siêu cho các nạn nhân chiến tranh, bất luận chính hay tà, từ ý thức hệ nào, giúp các hương linh giủ bỏ hận thù, siêu sinh tịnh độ. Phần cầu nguyện người sống được sống an lành, không còn chiến tranh, xóa bỏ ranh giới xung đột, góp phần chia sẻ niềm vui và hạnh phúc của kiếp người.

Ước nguyện có được cuộc sống hòa bình và an vui là ước muốn bản năng của con người, cần được tôn trọng. Trong khi một số tôn giáo nhất thần khích lệ thánh chiến dưới nhiều hình thức, Phật giáo là tôn giáo khích lệ và truyền bá hòa bình trên tinh thần “chiến thắng chính mình là chiến công oanh liệt nhất” đã được các lãnh tụ Phật giáo nhấn mạnh như kim chỉ năm của văn minh tâm linh.

Nếu hận thù không thể dập tắt hận thù một cách dứt điểm thì lòng từ bi dưới sự đạo diễn của trí tuệ sẽ là giải pháp nhổ tận gốc chiến tranh và hận thù, theo tinh thần Phật giáo. Tiếng tụng kinh và niệm Phật thuộc các truyền thống tâm linh Phật giáo khác nhau với các ngôn ngữ khác nhau đã truyền sức mạnh từ bi đến với hành tinh này, để cầu mong mọi loài và mọi người được sống hạnh phúc trong thái bình và phát triển bền vững.

Hội nghị thượng đỉnh Phật giáo thế giới và các hoạt động cầu nguyện hòa bình đã kết thúc sau 10 ngày làm việc. Tinh thần của nó vẫn còn đọng lại trong tâm thức của mỗi người, như nguồn năng lượng tâm linh bất tận, hỗ trợ người con Phật trên con đường hoằng pháp lợi sinh, cứu khổ ban vui, theo phương pháp nhập thế hiện đại, để đáp ứng nhu cầu đạo đức và tâm linh đa dạng của con người. Mong sao tinh thần nhập thế này sẽ là nguồn động lực chính của Tăng Ni và Phật tử khắp thế giới, góp phần truyền bá thông điệp hòa bình, từ bi, trí tuệ, hạnh phúc và chuyển hóa đến với mọi loài và mọi người.