Du ngoạn Ngũ Hành Sơn

Ngũ Hành Sơn là năm ngọn núi vươn ra như năm ngón tay có tên theo ngũ hành: Kim Sơn, Mộc Sơn, Thủy Sơn, Hỏa Sơn và Thổ Sơn. Những ngọn núi ấy thành tên từ thế kỷ 19 do vua Minh Mạng đặt. Có nhiều truyền thuyết về sự hình thành Ngũ Hành Sơn, trong đó có chuyện kể rằng: Ngày xưa, nơi đây là vùng biển hoang vu, chỉ có một ông già sống đơn độc trong túp lều tranh. Một hôm, trời đang sáng bỗng nhiên tối sầm, giông bão nổi lên, một con giao long rất lớn xuất hiện vùng vẫy trên bãi cát và một quả trứng khổng lồ. Lát sau, một con rùa vàng xuất hiện, tự xưng là thần Kim Quy, đào cát vùi quả trứng xuống và giao cho ông già nhiệm vụ bảo vệ giọt máu của Long Quân. Quả trứng càng ngày càng lớn, nhô lên cao, chiếm cả vùng đất rộng lớn. Vỏ trứng ánh lên đủ màu sắc xanh, đỏ, trắng, vàng, tím, lấp lánh như hòn gạch khổng lồ. Hôm khác, ông lão vừa chợp mắt thì nghe có tiếng lửa cháy, trong lòng trứng xuất hiện một cái hang rộng rãi, mát mẻ. Ông cầu cứu móng rùa - vật mà thần Kim Quy đã giao lại cho ông lúc ra đi rồi đặt lưng xuống ngủ thiếp luôn. Ông không biết đang xảy ra phép lạ: một cô gái xinh xắn bước ra từ trong trứng và nơi ông nằm là một trong năm hòn cẩm thạch vừa được hình thành từ năm mảnh vỏ trứng, sau thành năm 5 ngọn núi Ngũ Hành Sơn như bây giờ.  

Đến Ngũ Hành Sơn, du khách được thăm thú hệ thống chùa chiền cổ kính xây dựng từ thế kỷ 18

Nhằm phát triển Ngũ Hành Sơn thành điểm du lịch tâm linh lý thú, thành phố Đà Nẵng đã tiến hành trùng tu, tôn tạo các di tích bị hư hỏng nhưng vẫn giữ được nét kiến trúc xưa độc đáo

Tháp Phổ Đồng

Sản phẩm điêu khắc của làng đá thủ công mỹ nghệ Non Nước dưới chân núi Ngũ Hành Sơn từ lâu đã nức tiếng, thu hút khách du lịch đến tìm hiểu và mua sắm

Cẩm thạch tại Ngũ Hành Sơn có màu ngũ sắc, phân chia theo từng núi: đá ở Thủy Sơn màu hồng, ở Mộc Sơn màu trắng, ở Hỏa Sơn màu đỏ, ở Kim Sơn màu thủy mặc và ở Thổ Sơn màu nâu. Thật thú vị khi dạo quanh Ngũ Hành Sơn, bước xuống các bậc cấp là lạc vào các cửa hàng bán đồ thủ công mỹ nghệ làm bằng đá Non Nước. Nơi đây, có cơ man sản phẩm làm từ đá, đa dạng màu sắc và hình mẫu. Những tảng đá lớn được tạc thành các sản phẩm như: sư tử, voi, bệ đá…, nhỏ thành vòng đeo tay, một số mặt hàng lưu niệm.

Một bệ thờ mang dấu ấn văn hóa Chămpa ở động Lăng Hư

Ngọn Kim Sơn nằm ở phía Đông Nam, bên bờ sông Cổ Cò. Tại đây, xưa có Bến Ngự, nơi thuyền vua cập bến mỗi khi du hành Ngũ Hành Sơn. Ngay dưới chân ngọn Kim Sơn có một hang động dài hơn 50m, rộng gần 10m, cao khoảng 10 - 15m. Lối vào động là những bậc đá tự nhiên, bên trong là những lớp thạch nhũ bám vào vách núi tạo thành hình tượng Quan Thế Âm Bồ tát cao bằng người thật rất thanh tú. Tượng thạch nhũ này còn sinh động hơn nhờ lớp nhũ đá lấp lánh như dải kim tuyến phủ từ bờ vai đến gót chân tượng. Dưới chân tượng là con rồng đang cuộn mình giữa những làn sóng. Đặc biệt, phía sau Bồ tát còn có một hình tượng nhỏ hơn trông như Thiện Tài đồng tử và bên trái là hình chim Khổng Tước, hai cánh xoè rộng toả khắp trần động.

Mộc Sơn nằm ở phía Đông, sát biển. Phía Đông và Nam là động cát, phía Bắc là ruộng và phía Tây là xóm làng. Tuy thuộc hành Mộc nhưng tại đây lại rất ít cây cối. Đỉnh núi đá bị xẻ thành những răng cưa giống như cái mồng gà trống nên có thể vì vậy mà còn có tên núi Mồng Gà. Trên hòn núi này không có chùa chiền, chỉ có một khối đá cẩm thạch màu trắng trông tựa người đang ngồi. Người địa phương gọi là Cô Mụ hay Bà Quan Âm.

Chùa Tam Thai trên ngọn Thủy Sơn

Thuỷ Sơn là ngọn cao nhất trong Ngũ Hành Sơn. Đỉnh núi có 3 ngọn nằm ở 3 tầng, giống 3 ngôi sao Tam Thai ở đuôi chòm Đại Hùng Tinh nên còn có tên là núi Tam Thai. Ngọn cao nhất ở phía Tây Bắc gọi là Thượng Thai, ngọn phía Nam thấp hơn gọi là Trung Thai và ngọn phía Đông thấp nhất gọi là Hạ Thai. Các chùa chiền và hang động tập trung chủ yếu ở Thuỷ Sơn. Ở ngọn Thượng Thai có Vọng Giang Đài, tháp Phổ Đồng, chùa Từ Tâm, chùa Tam Tâm, chùa Tam Thai, Hành Cung, động Hoả Nghiêm, động Huyền Không, động Linh Nham và động Lăng Hư. Ở ngọn Trung Thai có hai cổng động Thiên Phước Địa, Văn Căn Nguyệt và các động Vân Thông, Thiên Long, hang Vân Nguyệt. Ngọn Hạ Thai có Vọng Hải Đài, chùa Linh Ứng, động Ngũ Cốc, Tàng Chân còn phía dưới núi là Giếng Tiên và động Âm Phủ. Khi đến Vọng Giang, du khách có thể phóng tầm mắt nhìn thấy dòng sông Cẩm Lệ, dòng sông Hàn đẹp như tranh vẽ... Du khách muốn thăm chùa Linh Ứng phải lên khoảng 108 tầng cấp, nếu đến chùa Tam Thai nằm ở phía Nam phải đi xa hơn những tầng cấp dài 156 bậc.

Thăm thú Thủy Sơn cũng quyến rũ du khách bởi tại đây đa dạng về thực vật. Cây thiên tuế cành lá sum suê thân quấn vào núi đá, trong những khe đá quanh năm ẩm ướt là nơi mọc của Thạch trường sanh. Rồi các loại cây khác như: Cây Cung - nhân - thảo (Amaryllis), Cảnh - thiên (Crassule), Mộc tê, Chương não, và loại cây Thử có tinh dầu dùng để trét ghe thuyền, cây Tứ quý có rễ dùng làm thuốc bổ, lọc huyết và tiêu thực. Bên cạnh đó là cơ man hoa dại cứ bung nở trong bốn mùa như điểm tô cho Ngũ Hành Sơn.

Hoả Sơn gồm hai ngọn và một đường đá nhô lên nối liền chúng với nhau. Ngọn phía Tây gần Kim Sơn là Dương Hoả Sơn, nằm trên bờ sông Cổ Cò. Ngày xưa, khi Đà Nẵng và Hội An còn giao lưu bằng đường thuỷ, ở đây có một ngã ba sông, ghe thuyền qua lại vô cùng tấp nập. Trên sườn núi phía Tây, mặt hướng về phía Bắc, đối diện với Kim Sơn có 3 chữ Hán rất to được khắc vào vách đá “Dương Hoả Sơn”. Trong núi Dương Hoả Sơn có các hang và chùa Phổ Sơn Đà. Còn ngọn ở phía Đông, gần đường đi Hội An là Âm Hoả Sơn với chóp núi nhô cao, sườn núi có nhiều thớ đá nằm nghiêng và chạy ngang tạo thành lát cắt, mỏm núi phía Đông có một hang đá thông từ sườn phía Nam ra sườn phía Bắc. Cây cối mọc xen dày ở các kẽ đá.

Thổ Sơn là ngọn núi nằm ở phía Bắc hòn Kim Sơn và phía Tây hòn Thủy Sơn. Đây là ngọn núi đất, thấp nhất nhưng cũng dài nhất, trông như con rồng nằm dài trên bãi cát. Phía Tây Thổ Sơn là đoạn sông Ba Chà. Núi có hai tầng, lô nhô những khối đá trên đỉnh, nhất là ở sườn phía Đông. Sườn phía Bắc dốc hơn, có những vách đá dựng đứng, hẹp và thấp. Thân núi có một lớp cỏ mỏng bao phủ, nhiều chỗ để lộ màu đất sét đỏ, gạch cổ thời Chiêm Thành.

Dưới chân Ngũ Hành Sơn là biển Non Nước hoang sơ đẹp như tranh vẽ

Ngũ Hành Sơn được ví như hòn non bộ khổng lồ giữa lòng thành phố Đà Nẵng. Khám phá Ngũ Hành Sơn trong nắng vàng hay tiết trời êm dịu, lưng thấm đẫm mồ hôi nhưng du khách luôn thấy nhẹ lòng, bỏ quên sau lưng bao chuyện thế gian.