Bước chuyển mình của văn hóa đọc

GN - Nhằm thiết thực chào mừng Ngày Sách Việt Nam 21-4 và Ngày Sách Bản quyền thế giới 23-4, năm nay Hội Sách TP.Hồ Chí Minh lần X - 2018 được tổ chức với chủ đề ‘Sách - Văn hóa, Hội nhập và Phát triển’. Hội Sách kéo dài từ ngày 19-3 đến hết ngày 25-3, tại Công viên Lê Văn Tám (Q.1, TP.HCM), hoạt động từ 8 - 22 giờ mỗi ngày.

Các bạn trẻ tìm những cuốn sách có chất lượng nội dung - Ảnh: Zing

Đây là một trong những sự kiện văn hóa lớn của thành phố nói riêng và toàn khu vực miền Nam nói chung. Hội Sách lần X - 2018 được biết đến là hội sách có quy mô lớn nhất từ trước đến nay, thu hút đông đảo các lượt bạn đọc và khách tham quan, cho thấy “văn hóa đọc” đang dần có những bước chuyển mình tích cực.

Từ các đơn vị xuất bản - phát hành

Theo đó, với 900 gian hàng, hội sách lần này quy tụ 175 đơn vị trong nước và quốc tế tham dự, mang đến cho hội sách 350.000 đầu sách, tương đương khoảng 35 triệu bản sách, số lượng tăng gần 20% so với hội sách lần trước.

Bên cạnh đó, ngoài việc được trải nghiệm các hoạt động văn hóa diễn ra trong khuôn khổ hội sách, độc giả và khách tham quan còn có cơ hội hiểu sâu hơn về những đầu sách mà mình quan tâm, đồng thời tiếp cận những ấn phẩm mới, qua gần 55 buổi giao lưu và ra mắt sách xuyên suốt từ ngày 20 đến 24-3.

Đó cũng là một trong những nét đặc sắc, tạo nên điểm nhấn cho Hội Sách thành phố lần này. Có thể thấy, nếu ở các kỳ hội sách trước, những gian hàng chỉ được thuê với mục đích bày bán sách đơn thuần, thì hai đợt hội sách trở lại đây, các NXB, công ty xuất bản và kinh doanh sách… đã có tầm nhìn xa hơn, với định hướng xây dựng và khẳng định thương hiệu trong nền “văn hóa đọc”.

Đại diện Công ty TNHH MTV Thương mại Tiki chia sẻ: “Năm nay, hầu hết các đơn vị tham gia hội sách đều chú trọng đầu tư khâu trang trí để thu hút sự quan tâm ban đầu cho độc giả và du khách. Đơn cử như việc bên cạnh các buổi giao lưu, ra mắt sách chung của BTC Hội Sách, chúng tôi còn chủ động tổ chức riêng những buổi trao đổi, trò chuyện giữa tác giả với bạn đọc, qua đó ký tặng và trao đến bạn đọc những phần quà nhỏ… tạo hứng khởi cho mọi người đến với gian hàng. Mặt khác, chúng tôi cũng để lại được nhiều ấn tượng tốt và giới thiệu được một cách trực tiếp, sinh động hơn các ấn phẩm của mình đến với bạn đọc”.

Không chỉ dành nhiều tư duy hướng đến độc giả, các đơn vị xuất bản - phát hành sách trong nước còn nỗ lực ở việc giao lưu, trao đổi và ký kết bản quyền với các đơn vị nước ngoài cùng tham dự tại hội sách dịp này. Theo đó, đại diện Công ty TNHH MTV NXB Trẻ khẳng định: “Mặc dù ít nhiều vẫn còn bị siết chặt và hạn chế trong quy định, quản lý của nhà nước về công tác in ấn - xuất bản - phát hành sách, song, chúng tôi vẫn luôn cố gắng nối kết và thương thảo với các công ty trong ngành và trên thế giới về bản quyền. Chúng tôi nhận thấy, hội sách là nơi tốt nhất, tạo điều kiện, cơ hội để ngành in ấn - xuất bản - phát hành trong nước có dịp hội nhập với các nước bạn và trao đổi kinh nghiệm với nhau”.

… Đến tư duy bạn đọc

Tại Hội Sách TP.HCM năm nay, có thể thấy, “văn hóa đọc” đã có bước chuyển mình tích cực hơn so với những đợt hội sách trước. Điều này được phản ánh qua số lượng bạn đọc và khách đến tham quan, mua sách, hay tham gia các hoạt động văn hóa diễn ra trong hội sách ngày một tăng, đặc biệt là giới trẻ.

Chủ tịch HĐQT - Tổng Giám đốc Công ty Phát hành Sách FAHASA, Phó Trưởng ban Thường trực BTC Hội Sách, ông Phạm Minh Thuận lý giải: “Hội Sách thành phố là một hoạt động văn hóa vô cùng ý nghĩa, không chỉ để tôn vinh văn hóa đọc, mà còn góp phần khuyến khích cũng như hướng dẫn, định hướng văn hóa cho thế hệ trẻ, qua việc nói lên tầm quan trọng của sách và lợi ích thiết thực cho đời sống tinh thần, vốn đang vấp phải nhiều bất ổn như hiện nay. Theo đó, từ kỳ Hội Sách lần IX đến nay, rút kinh nghiệm từ các đợt hội sách trước, BTC đầu tư nhiều về trang thiết bị cũng như khâu tổ chức sự kiện, tạo ra nhiều sân chơi, nhằm thu hút giới trẻ hơn, đặc biệt là các em thiếu nhi”.

Thật vậy, đến với hội sách, bên cạnh nhu cầu đọc, tìm hiểu thông tin qua các ấn phẩm, nhiều người còn mang theo con em và tỏ ra hào hứng hơn khi các cháu được tham gia vào các hoạt động văn hóa bổ ích như: thi ghép mô hình trò chơi, thi kể chuyện, thi vẽ tranh theo sách… Ngoài ra, tại đây còn có khu vực đọc sách miễn phí, được trang trí theo mô hình cà-phê - sách, thuận tiện cho người đọc. Với nhiều nét đổi mới, phù hợp với thị hiếu và xu hướng hiện đại như vậy cũng lý giải, vì sao, giới trẻ tìm đến với hội sách nhiều hơn.

Theo số liệu thống kê được ông Nguyễn Minh Nhựt, Giám đốc NXB Trẻ, Phó BTC Hội Sách thông tin, thì năm nay, các sự kiện giao lưu, trao đổi về mảng thanh thiếu niên, kỹ năng, công nghệ vượt trội hơn nhiều so với mảng lịch sử, văn hóa và văn học.

Bên cạnh đó, các ấn phẩm về tôn giáo cũng thu hút được nhiều người đọc. Tại các gian trưng bày những ấn phẩm liên quan đến Phật giáo, thường có nhiều độc giả quan tâm. Nói về xu hướng này, nhà nghiên cứu Trần Đình Sơn nhận định: “Đó là một phản ứng rất tự nhiên của người trẻ trước những thực trạng diễn ra hiện nay. Bởi không có lời giải thích chân thật và đáng tin cậy nào bằng ‘sách’. Theo tôi, việc bạn đọc tìm đến các ấn phẩm tôn giáo nói chung và Phật giáo nói riêng, đó là tín hiệu đáng mừng xét ở khía cạnh tư duy, vì nó phản ánh việc nhiều người bắt đầu nhận ra sự khác nhau giữa giáo lý của một tôn giáo với thực tế đời sống. Từ đó, họ nảy sinh sự tìm hiểu ‘thực - hư’ của vấn đề, và hiển nhiên, tìm đến sách. Mặt khác, đối với đời sống có nhiều bất ổn hiện nay, mà tôn giáo lại được xem như một chỗ dựa tinh thần thiết thực, thì lẽ tự nhiên họ muốn tìm đọc, như một cách để tìm nơi nương tựa tinh thần cho chính mình. Đó cũng là lý do vì sao nhu cầu phát hành sách về tôn giáo, đặc biệt là ấn phẩm Phật giáo ngày một tăng, không chỉ được thấy ở hội sách, mà còn được thể hiện qua các hoạt động văn hóa Phật giáo những năm gần đây”.